Mikołajczak Maria z domu Jaroszewska           

Maria Mikołajczak z d. Jaroszewska urodziła się 10 grudnia 1896 r. w Gnieźnie. Ukończyła średnią szkołę ogólnokształcącą, a następnie handlową. Pracowała w kasie Pożyczkowej w Gnieźnie jako księgowa do czasu, gdy wyszła za mąż. Uzyskawszy dyplom drogisty prowadziła razem z mężem drogerię oraz hurtownię paliw i olei „Vakum Oil Company”. Prace zawodową łączyła z aktywnością społeczną i charytatywną. Społecznikiem i działaczem patriotycznym był również mąż Marii – członek Stronnictwa Narodowego, Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” i Bractwa Kurkowego.

Po wkroczeniu Niemców do Gniezna mąż Marii został aresztowany, a ona wraz z córkami 11 listopada 1939 r. została wysiedlona do obozu mieszczącego się na terenie gnieźnieńskiej garbarni, gdzie przebywała około miesiąca. Tam też wkrótce przeniesiono z więzienia jej męża. Ostatecznie rodzina Mikołajczaków trafiła do Piotrkowa Trybunalskiego. Maria otrzymała zatrudnienie w Biurze Melioracji wodnej.

Zaprzysiężona w styczniu 1941 r. do ZWZ – AK przystąpiła do działalności podziemnej jako łączniczka. Do konspiracji został wciągnięty również mąż Marii, a także ich dwie córki – Ewa i Maria.

Mieszkanie Mikołajczaków pełniło funkcję punktu kontaktowego i skrzynki, gdzie odbywały się odprawy dowódców zespołów dywersyjnych i gdzie pisano rozkazy dla oddziałów partyzanckich „Wicher”, „Burza”, „Grom” i „Błyskawica”. Maria gromadziła i przechowywała środki opatrunkowe, broń i amunicję, a gdy trafili do niej ranni partyzanci opatrywała ich i kierowała do bezpiecznych kryjówek.

W czerwcu 1944 r. zmarł jej mąż. Pozostała sama z trzema córkami. Do rodzinnego Gniezna wróciła w kwietniu 1945 r. Początkowo prowadziła swoją drogerię „Gloria”, a gdy te przejęło państwo, pracowała m.in. jako kasjer, referent planowania i inspektor handlowy.

Zmarła 30 sierpnia 1988 roku.

Autor tekstu
Anna Adamska