W czwartek 6 września 2018 r. młodzież Wielkopolskiego Stowarzyszenia Pamięci Armii Krajowej, nauczyciele i przyjaciele Armii Krajowej wyruszyli w XIV Rajd Historyczny. Po pięciu latach jego trasa ponownie wiodła na gościnne i niezwykłe ziemie Podlasia.

Tego samego dnia około godziny 14.00 dojechaliśmy do Tykocina. Czekał już tam na nas przewodnik Adam Rudawski, który o swoim rodzinnym mieście i okolicy wie wszystko i – co więcej – potrafi o tym zajmująco i ze swadą opowiadać. Oprowadził nas po miasteczku i opowiedział o jego długiej i zawiłej historii oraz wspólnej, przez wieki zgodnej egzystencji Żydów i Polaków, o rodzie Branickich, który nie jest zbyt lubiany w tamtych stronach i bohaterskim hetmanie Stefanie Czarnieckim, którego okazały pomnik góruje nad tykocińskim rynkiem. Tego dnia wieczorem zdążyliśmy jeszcze w wieczornym mroku odwiedzić ogrody pałacu Branickich, tętniący życiem rynek w Białymstoku oraz zapalić znicze pod tablicą upamiętniającą miejsce, gdzie więziono i torturowano Akowców oraz płk. Aleksandra Rybnika, żołnierza AK, zastępcę komendanta Okręgu Białystok Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”.

W piątek rano po „obowiązkowym” spacerze - w tym razem w słońcu - po ogrodach pałacu Branickich, udaliśmy się z pocztami sztandarowymi Światowego Związku Żołnierzy AK Okręgu Wielkopolska oraz Wielkopolskiego Stowarzyszenia Pamięci AK Koło Szamotuły pod Pomnik Armii Krajowej. Tam spotkaliśmy się z żołnierzem AK z Okręgu Nowogródzkiego majorem Kazimierzem Czaplo oraz jego uroczą żoną. Major ze wzruszeniem opowiadał o partyzantce walczącej na tych ziemiach oraz historii powstania i wymowie Pomnika Żołnierzy Armii Krajowej, których losy były zagmatwane i „pokręcone”, co odzwierciedla kształt pomnika. Na zakończenie spotkania poczty sztandarowe pokłoniły się przed Pomnikiem, a młodzież zapaliła znicze. Zanim udaliśmy się do Supraśla zwiedziliśmy jeszcze białostockie Muzeum Wojska przy ul. Kilińskiego 7.

Głównym punktem rajdu były uroczystości 74. rocznicy bitwy 9. Pułku Strzelców Konnych Armii Krajowej w rejonie Osowe Grzędy. 8 września obchody rozpoczęła uroczysta msza św. w intencji poległych żołnierzy odprawiona w kościele pw. Narodzenia NMP w Rajgrodzie. Obchody kontynuowano przy Pomniku na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego, odczytano apel pamięci, a kompania honorowa 15 Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej oddała salwę honorową. Wiązankę w imieniu Wojewody Wielkopolskiego Zbigniewa Hoffmanna złożyła Teresa Masłowska, Pełnomocnik Wojewody ds. Współpracy Środowisk Kombatanckich, Barbara Napieralska, Przewodnicząca Rady Konsultacyjnej ds. Działaczy Opozycji i Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych oraz Henryk Józefowski, Prezes Wielkopolskiego Stowarzyszenia Pamięci AK. W uroczystości udział wzięli kombatanci, parlamentarzyści, wojewoda podlaski, przedstawiciele powiatu, samorządu, szkół, harcerze, licznie przybyli okoliczni mieszkańcy.

W niedzielę po śniadaniu pożegnaliśmy internat w Wojewodzinie i jego gościnną panią dyrektor. Po drodze zatrzymaliśmy się na chwilę zadumy i zapalenie zniczy przy Pomniku Pomordowanych Żydów w Jedwabnem. Tradycyjnie oddaliśmy hołd żołnierzom poległym w Bitwie nad Wizną. Tym razem trafiliśmy wprost na obchody 79. rocznicy bitwy; Mszę św. apel poległych i salwę honorową. Młodzież ze WSPAK zapaliła znicze przy pomniku. W drodze powrotnej do domu podążaliśmy szlakiem murali ilustrujących wydarzenia z czasów II wojny światowej.

Rajd, którego bogaty i intensywny w wydarzenia program został – jak zwykle świetnie - zorganizowany przez niezawodnych prezesów WSPAK: Małgorzatę Wiater i Henryka Józefowskiego.

XIV Rajd Historyczny mógł się odbyć dzięki życzliwemu wsparciu Wojewody Wielkopolskiego Pana Zbigniewa Hoffmanna, który zapewnił transport.