Pomimo, iż minęło już ponad pół wieku, gdy zbliża się dzień 1 sierpnia, przypominają mi się moje przyjaciółki i szkolne koleżanki z Gimnazjum SS Urszulanek w Poznaniu, a także harcerki z XVII poznańskiej żeńskiej drużyny harcerskiej ZHP im. Wandy Malczewskiej, działającej w szkole.

Wywiezione wraz z rodzinami do Generalnej Gubernii, pozostawiły w domach rodzinne pamiątki i interesujące ich książki. Na szczęście wychowane w domu i  w szkole w duchu patriotycznym nie załamały się. Najpierw na tajnych kompletach ukończyły przerwaną naukę i zdobyły maturę, a później wstąpiły do konspiracji. Pracowały jako sanitariuszki, łączniczki, organizowały kuchnie dla ewakuowanych po Powstaniu Warszawiaków, były kurierkami zagranicznymi. Te kobiety to : Anna Danielewska, Barbara Draheim – Manczarska, Eugenia Jeszke, Krystyna Kocimska – Piechocka, Ewa Korczyńska, Magdalena Morawska, Czesława Pietrasz – Kowalska, Irena Krystyna Pietrasz – Berger, Maria Radajewska, Romana Radajewska – Stobiecka, Jadwiga Rozmiarek, Barbara Zoelińska – Okoniewska.

Zawsze jest mi bardzo przykro, gdy mówi się, że w Wielkopolsce nic się nie działo, a Wielkopolanie wywiezieni do GG mieli dobrą pracę, bo znali język  niemiecki. Ja wiem natomiast, że większość Wielkopolan działała w konspiracji. Moja zmarła bratowa była tez z rodzina wywieziona w kieleckie. Oczywiście wraz z bratem działali w „Jodle”. Tak postępowało większość wywiezionych przez Niemców Wielkopolan.

Z wyżej podanej grupy Wielkopolanek, Wisia Rozmiarkówna zginęła na trasie jako kurierka zagraniczna, a Genia Jeszke, kurierka Narodowej Organizacji Wojennej, zatrzymana w czasie łapanki ulicznej, mając przy sobie obciążające materiały, otruła się w czasie przewozu do więzienia. Magda Morawska i Maria Radajewska zginęły w czasie trwania Powstania. Pozostałe przeżyły, ale przeszły przez różne obozy jenieckie takie jak : Fallingbostel XI B, Bergen Bergen, Oberlangen czy stalag XI A Altengraben.

Przybliżę los dwóch harcerek z XVII pżdh ZHP, a mianowicie Magdy Morawskiej – łączniczki i Marii Radajewskiej – sanitariuszki.