Radziej Leon („Rak”)
27-02-1914 r.
Radziej Leon (1914-1993) ps. „Rak” – komendant placówki Armii Krajowej w Chojnie. Urodził się 27 lutego 1914 r. w Chojnie. Był najstarszym synem Walentego – rybaka - właściciela Jeziora Radziszewskiego i przez długie lata sołtysa Chojna. Po ukończeniu szkoły podstawowej podjął pracę u swego ojca. W roku 1936 zdał egzamin na zawodowego rybaka, po czym w latach 1936-1938 odbył służbę wojskową w 7 Batalionie Saperów w Poznaniu. Został mianowany starszym saperem.
We wrześniu 1939 r. uczestniczył w obronie Warszawy, podczas której za niezwykłą postawę żołnierską został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po powrocie do Chojna podjął pracę robotnika leśnego, a następnie z nakazu władz okupacyjnych powrócił do zawodu rybaka. W następstwie kontaktów z Bogdanem Dąbrowskim ps. „Kret” w listopadzie 1942 r. przystąpił do działalności konspiracyjnej. Mianowany został komendantem Placówki AK w Chojnie. Prowadził nasłuch radiowy, organizował liczne akcje wywiadowcze i pomocowe dla ukrywających się zbiegów z obozów jenieckich i z pracy przymusowej. Jego działalność została bogato opisana w literaturze (m.in. prace: Zenona Szymankiewicza, Mariana Wożniaka, oraz liczne wspomnienia).
W roku 1949 uzyskał tytuł mistrza rybackiego. Przez dziesięciolecia był niedoścignionym wychowawcą adeptów do zawodu rybackiego. W uznaniu wybitnych zasług w 1991 r. zyskał tytuł: Członka Honorowego Wielkopolsko-Pomorskiego Towarzystwa Rybackiego. Zmarł 28 stycznia 1993 r. w Chojnie, gdzie został pochowany na miejscowym cmentarzu.
Opr. JTŁ
Źródła:
1. Korespondencja z bratem dr Joachimem Radziejem zam w Olsztynie – rękopisy w posiadaniu Redakcji.
2. „Honorowi członkowie WPTR - mistrz rybacki Leon Radziej”, Przegląd Rybacki nr 1 - luty 1993, s. 16.
3. Relacje członków rodziny.
4. Inskrypcje nagrobne.
5. „Sierakowskie Zeszyty Historyczne 4”, sierpień-wrzesień 2009, s. 160.
6. Z. Szymankiewicz /opr./ W Konspiracji Wielkopolskiej 1939-1945. Poznań 1993, s. 43, 115-116, 303, 308.
7. „Uczestnictwo Sierakowian w walce przeciwko okupantowi hitlerowskiemu na terenie Ziemi Sierakowskiej”, Sieraków 1980, s. 43, 45-46, 56, 60, 62-66.
8. „Sierakowskie Zeszyty Historyczne” 9, listopad 2012, s. 102-106, 130, 161.
