Borowiak Teodor
31-10-1894 r.
Data śmierci:
11-03-1977 r.
Borowiak Teodor (1894-1977), mistrz obuwnik, powstaniec wielkopolski, żołnierz NOW/AK.
Urodził się 31 października 1894 r. w Łężeczkach[1], w rodzinie rolnika Józefa i Agnieszki Kaczmarek. Po ukończeniu 4 klas szkoły powszechnej został wysłany na naukę zawodu szewskiego. Swą pracę rozpoczął w roku 1909 i prowadził do 1915, kiedy otrzymał powołanie do armii niemieckiej. Walczył w okopach I wojny światowej, po czym 8 stycznia 1919 r. ochotniczo przystąpił do Powstania Wielkopolskiego, walcząc na odcinku Sieraków, Kolno, Kamionna[2]. Od kwietnia 1919 r. w szeregach Wojsk Wielkopolskich, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. Zwolniony do rezerwy w końcu roku 1920 powrócił do Sierakowa, gdzie przy Rynku 2 uruchomił warsztat szewski, który z czasem rozwinął się do wieloosobowego przedsiębiorstwa obuwniczego cieszącego się dużym uznaniem klientów.
W roku 1923 poślubił Gertrudę Piekarską (1900-1954), córkę Piotra i Anastazji Mitręga[3]. W latach dwudziestolecia międzywojennego był członkiem Stronnictwa Narodowego i aktywistą Towarzystwa Gimnastycznego „SOKÓŁ”.
12 grudnia 1939 r. wysiedlony został wraz z rodziną do Niepokalanowa, a następnie do Milanówka. Tam podjął pracę w swym zawodzie, wykonując początkowo usługi dla „współwysiedleńców”[4]. Równocześnie wraz z całą rodziną zaangażował się w pracę konspiracyjną[5]. Został zaprzysiężony do ZWZ/AK i przydzielony do Referatu V. Pełnił w nim funkcję hurtowego dystrybutora prasy podziemnej dla Ośrodka Milanówek i części Obwodu Błonie „Bażant”. Działalność swą prowadził w warsztacie zlokalizowanym przy ul. Dworskiej (niedaleko obecnego Skweru AK). Kolportował głównie „Biuletyn Informacyjny” i „Wiadomości Polskie”.
Jego kompetencje zawodowe były tak wysoko cenione, że szył buty dla najwyższych rangą oficerów polskich. Należy pamiętać, że Milanówek po upadku Powstania Warszawskiego zwany był Małym Londynem lub Stolicą Kraju. Tutaj ewakuowała się znaczna część naczelnych organów Polskiego Państwa Podziemnego, w tym Komenda Główna Armii Krajowej. Po przejściu frontu, w styczniu 1945 r., w willi „Stefania” przy ul. Fiderkiewicza 16 zamieszkał jako ogrodnik, pod nazwiskiem Stefan Stolarski, generał Leopold Okulicki ps. „Niedźwiadek”. Jak utrzymują Sierakowianie również wysiedleni do Milanówka[6], to właśnie mistrz Teodor sprawił generałowi buty, w których po podstępnym aresztowaniu w Pruszkowie wywieziony został on do Moskwy, gdzie po „Procesie 16” padł ofiarą skrytobójczego mordu.
Po powrocie do Sierakowa Teodor Borowiak ponownie rozpoczął działalność usługowo-wytwórczą. W roku 1951 została ona uniemożliwiona, zakład został zlikwidowany, a mistrz obuwnik zmuszony do pracy najemnej. W roku 1954 owdowiał. Mimo pogarszającego się stanu zdrowia (gościec stawowy i choroba serca) nie uzyskał on renty inwalidzkiej ani kombatanckiej. Do późnej starości prowadził nieoficjalnie jednoosobowy zakład szewski w swym mieszkaniu przy Rynku 2 (w podwórzu).
W roku 1961 ożenił się ponownie z Zofią Heleną Poradzewską[7]. Z wyjątkiem udziału w Powstaniu Wielkopolskim nie przyznawał się do jakiejkolwiek działalności patriotycznej, szczególnie tej w strukturach Wojsk Wielkopolskich i Polskiego Państwa Podziemnego.
Zmarł 11 marca 1977 r. w Sierakowie[8]. Spoczął w grobowcu rodzinnym na sierakowskim cmentarzu parafialnym, na którym w roku 2009 umieszczona została płyta z Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym.
Odznaczony był Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1919-1921, Odznaką Pamiątkową Wojsk Wielkopolskich i dyplomem weryfikacyjnym Związku Powstańców Wielkopolskich nr 11886.
Jarosław Łożyński
[1] Skrócony odpis aktu zgonu - USC Sieraków 12/1977.
[2] Arkusz ewidencyjny członka ZBOWiD z 18 października 1957 r. i Dyplom weryfikacyjny nr 11.886.
[3] Parafialna Księga Zmarłych str. 101, poz. 59/1954.
[4] Termin zaczerpnięty z pisma Teodora Borowiaka do Zarządu Wojewódzkiego ZBOWiD w Poznaniu z 18 maja 1962 r.
[5] Tadeusz Sowiński „Jedwabna konspiracja”, Warszawa 1988 r., s. 67, 138.
[6] Relacja ustna p. Alfonsa Wilczyńskiego.
[7] Odpis aktu małżeństwa – USC Sieraków nr 32/1961.
[8] Parafialna Księga Zmarłych str. 71, poz. 18/1977.
