Dłużewska - Stańczakowa Maria Aniela
24-10-1920 r.
Data śmierci:
22-06-2012 r.
Dłużewska-Stańczakowa Maria Aniela (1920-2012), urzędniczka, bibliotekarka.
Urodziła się 24 października 1920 r. w Poznaniu. Była córką Mieczysława i Heleny z Witkowskich. We wczesnym dzieciństwie przyjechała z rodzicami do Międzychodu. Po ukończeniu szkoły powszechnej podjęła naukę w Miejskim Gimnazjum Koedukacyjnym im. H. Święcickiego w Międzychodzie, którą ukończyła 21 maja 1938 r. zdaniem egzaminu maturalnego. Następnie podjęła pracę urzędniczą.
Wysiedlona wraz z rodzicami do Niepokalanowa, a następnie do Grodziska Mazowieckiego, gdzie zamieszkała w willi „Kaprys”, a po uzyskaniu pracy tłumaczki w restauracji u pp. Romanowskich, otrzymała wyżywienie i mały pokoik w budynku restauracji, w którym zamieszkała z całą rodziną.
Uciekając przed wywózką na przymusowe roboty do Rzeszy wyjechała do Warszawy. Wraz z bratem Jerzym zaangażowała się w działalność konspiracyjną. Zaprzysiężona została do Armii Krajowej i zarówno przed, jak i podczas Powstania Warszawskiego pełniła służbę łączniczki i sanitariuszki.
W październiku 1944 r., po upadku powstania, wysłana została do pracy przymusowej w głąb Rzeszy. Została zatrudniona od 27 października 1944 r. w miejscowości Suhl pod Erfurtem, gdzie pracowała przy obrabiarkach, produkując części do łodzi podwodnych[1]. Tam nabawiła się reumatyzmu, który dokuczał jej przez całe życie.
Po powrocie do kraju, od 1 września 1945 r., przyjęła funkcję kierowniczki Powiatowej Biblioteki Publicznej w Międzychodzie i organizatorki sieci bibliotek w całym powiecie. Powstało wówczas 7 bibliotek i 38 punktów bibliotecznych. W roku 1954 utworzyła dodatkowo 5 bibliotek gromadzkich. Prowadziła bardzo aktywną działalność na polu zawodowym, społecznym i edukacyjnym. Angażowała się w działalność Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich i Międzychodzkiego Towarzystwa Kulturalnego. W roku 1980 przeszła na emeryturę. Zmarła w Międzychodzie 22 czerwca 2012 r. i spoczęła na miejscowym cmentarzu komunalnym.
Zamężna za Franciszkiem Stańczakiem (1910-1968), miała synów: Marka (1954-2000) i Jerzego (*1955).
Jarosław Łożyński
[1] Nr ówczesnego Ausweisu 689/44-51/539.
