Bury Jan Władysław           

Bury Jan Władysław (1886-1944) – kupiec, młynarz, oficer WP.

Urodzony 18 czerwca 1886 r. w Mościejewie (pow. międzychodzki). Syn Wojciecha i Zuzanny z domu Obst. Z zawodu był handlowcem. Pracował w dużym domu towarowym w Berlinie. W 1916 roku został wcielony do armii pruskiej i walczył na froncie zachodnim we Francji. Podczas działań  wojennych stracił 2 braci. Wziął udział w Powstaniu Wielkopolskim 1918/1919 roku i wojnie polsko-bolszewickiej. Odznaczony „Odznaką Pamiątkową Wojsk Wielkopolskich”. Podjął służbę w Wojsku Polskim na terenie Poznania. Uzyskał wykształcenie średnie i stopień podporucznika rezerwowy w 22 Pułku Piechoty. Po przejściu do rezerwy wrócił do Mościejewa, gdzie zajął się gospodarstwem i młynem swoich rodziców. W 1938 r. zapadł w śpiączkę i był nieprzytomny przez trzy tygodnie. W dziękczynieniu za uzdrowienie, w lesie nieopodal Mościejewa, zbudował z polnych kamieni, istniejącą do dzisiaj, grotę Matki Boskiej.     
Podczas okupacji został wysiedlony do Kozubówki k. Orzeszkowa, gdzie był pod stałą obserwacją. Ze wzgl. na doskonałą znajomość języka niemieckiego pracował w Zarządzie Gminnym (Amtskommissariat) na stanowisku sekretarza. Brak jednoznacznych dowodów na jego zaangażowanie w działalność w strukturach ZWZ/AK.
Został aresztowany 8 sierpnia 1944 r. w ramach obławy na żołnierzy Armii Krajowej i harcerzy Szarych Szeregów. Podczas doprowadzania go przez 2 konnych funkcjonariuszy żandarmerii do aresztu w Międzychodzie, pod Kolnem został zastrzelony i pochowany na miejscu zbrodni. W II Święto Wielkanocy 1945 r. prochy jego ekshumowano i pogrzebano na cmentarzu w Kwilczu. Pamięć o jego ofierze uwieczniono na Pomniku Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej w Poznaniu oraz Pomniku Poległych za Ojczyznę w latach 1939-1956 w Międzychodzie. Żonaty z Bronisławą Paczkowską (1892-1984), z którą miał jedynego syna Mieczysława (1916).

Opr. JTŁ

Źródła:
1. „Międzychodzka Księga Śmierci” – Międzychód 1997 s. 13.
2. „Rocznik Oficerski” 1924, s. 178 i 510.
3. „Rocznik Oficerski Rezerw” 1934, s. 37 i 977; (PKU–Szamotuły).
4. Fotografia ze zbiorów prywatnych  p. Łucjana Sobkowskiego – Międzychód.
5. Informacje z prywatnego archiwum p. Tadeusza Liberkowskiego – Międzychód.
6. Wesoła Patrycja „Wspomnienie o podporuczniku rezerwy Janie Burym (1886-1944)”, Kwilcz, maj 2009.
7. Patent Odznaki Pamiątkowej Wojsk Wielkopolskich wydany w Poznaniu 20 kwietnia 1921 r.
8. „Sierakowskie Zeszyty Historyczne” 9, listopad 2012, s. 37.
9. Rejestr miejsc i faktów zbrodni popełnionych przez okupanta hitlerowskiego na ziemiach polskich w latach 1939-1945. Województwo gorzowskie. Warszawa 1981, s. 16.