25 lat temu, kiedy zmienił się system, dla dawnych żołnierzy Armii Krajowej nadszedł moment, na który czekali kilkadziesiąt lat. Wolność. Szybko też przystąpili do tworzenia   Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. W tym roku w całym kraju świętowano 25 lat istnienia i działalności Związku. Okręg Wielkopolska ŚZŻAK, we współpracy z zaprzyjaźnionymi instytucjami, przygotował bogaty program obchodów. Uroczystości w Poznaniu rozpoczęto 26 września wraz z 75. rocznicą powstania Polskiego Państwa Podziemnego. Jubileuszowi towarzyszyło wiele interesujących imprez, m.in. emisja dokumentalnego filmu historycznego „Tradycje Armii Krajowej w Wielkopolsce” w reżyserii Błażeja Wandtke, do końca października br. w parku przy CK Zamek w Poznaniu można było oglądać wystawę IPN „Polska Walcząca”. Zwieńczeniem obchodów była sesja naukowa pt. „Wkład Wielkopolan w stworzenie Polskiego Państwa Podziemnego”, która odbyła się 17 października 2014 r. w Lesznie.

- To szczególny dzień dla nas żołnierzy Armii Krajowej, którzy po wojnie byli opluwani, mieszani z błotem, i wreszcie po 50 latach mogli przystąpić do tworzenia własnego związku. 25 lat. Po drodze na sesję koleżanka wspomniała, że ćwierć wieku naszej pracy minęło jak jeden dzień. Cieszę się, że możemy się spotkać, aby wysłuchać referatów na temat tego, co działo się w Wielkopolsce w okupację. Dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do zorganizowania sesji – powiedział pułkownik Jan Górski, prezes Okręgu Wielkopolska ŚZŻAK.

Pierwszą część sesji poświęcono Polskiemu Państwu Podziemnemu i organizacjom konspiracyjnym, które znalazły się w jego strukturach. Dr Rafał Sierchuła z poznańskiego oddziału IPN wygłosił wykład o Narodowej Organizacji Wojskowej w Kraju Warty. Referat Aleksandry Pietrowicz „Organizacja „Ojczyzna” jako ważny element Polskiego Państwa Podziemnego” zaprezentowała dr Natasza Lubik-Reczek. Rafał Kościański, naczelnik poznańskiego Oddziałowego Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów IPN odczytał wykład profesora dr. hab. Waldemara Handke  o „Wielkopolskich strukturach Armii Krajowej.

Na drugą część sesji złożyły się wystąpienia dotyczące działalności Okręgu Wielkopolska ŚZŻAK. Małgorzata Wiater z Wielkopolskiego Stowarzyszenia Pamięci Armii Krajowej mówiła o „Okręgu Wielkopolska ŚZŻAK w jubileuszu 25-lecia”. Redaktor Jerzy Zielonka z Instytutu Stefana „Grota” Roweckiego w Lesznie, który wspominał cichociemnego, uczestnika Powstania Warszawskiego, pierwszego prezesa Okręgu Wielkopolska ŚZŻAK ppłk. Stefana Ignaszaka, powiedział m.in.: - Miałem szczęście znać pułkownika Ignaszaka. Zawsze mi się wydawało, że ten cichociemny, oficer AK, dowódca w powstaniu, po wojnie Żołnierz Wyklęty, to człowiek twardy, surowy, oszczędny w słowach, zamknięty. Kiedy pierwszy raz spotkałem się z nim w 1982 r., byli tam także jego przyjaciele i współtowarzysze broni - major Marian Węclewicz, major Edward Stróżyk. Po oficjalnej uroczystości, zaszliśmy do domu, w którym stało pianino. Major Stróżyk powiedział: - No, to teraz zaśpiewamy naszą ulubioną pieśń, która zaczynała się od słów „O Panie, który jesteś na niebie, wyciągnij sprawiedliwą dłoń! Wołamy z cudzych stron do Ciebie, o polski dach i polską broń”. To słowa „Modlitwy obozowej”. To hymn Armii Krajowej, ale płk Ignaszak uświadomił mi, że tę pieśń skomponowano, kiedy był internowany w Rumunii, a później stała się także hymnem cichociemnych. Widziałem jak oni śpiewali tę pieśń na baczność, nie potrafiąc ukryć wzruszenia.

Teresa Masłowska, redaktor prowadząca „Wiadomości Kościańskich” opowiedziała o por. Urszuli Hoffmann, harcerce Szarych Szeregów, wieloletniej sekretarz Okręgu Wielkopolska ŚZŻAK. Tomasz Cieślak, pracownik poznańskiego oddziału IPN przedstawił referat „Inwigilacja żołnierzy AK w Wielkopolsce w świetle dokumentów z poznańskiego oddziału IPN”.

Przedsięwzięciu towarzyszyło wydanie książki z referatami sesyjnymi, pocztówki z wizerunkiem pierwszego prezesa Okręgu Wielkopolska ŚZŻAK ppłk. Stefana Ignaszaka oraz okolicznościowego znaczka pocztowego.

Sesję zorganizowali: Okręg Wielkopolska ŚZŻAK, Tomasz Malepszy, Prezydent Miasta Leszna oraz Instytut im. Gen. Stefana „Grota” Roweckiego w Lesznie przy wsparciu finansowym Marka Woźniaka, Marszałka Województwa Wielkopolskiego.

Przed sesją delegacja poznańskich Akowców młodzieży szkolnej z prezydentem Tomaszem Malepszym złożyli kwiaty pod tablicą komendanta AK generała Stefana „Grota” Roweckiego w Lesznie

Fot. Teresa Masłowska